ادعای جنجالی کشف شهر زیرزمینی در زیر اهرام مصر #اهرام جیزه، که بیش از ۴۵۰۰ سال است در بیابان #مصر سر به فلک کشیده‌اند، از شگفت‌انگیزترین و مرموزترین سازه‌های تاریخ بشر هستند. این بناهای باستانی همواره توجه باستان‌شناسان، مورخان و عموم مردم را به خود جلب کرده و پرسش‌های بی‌پایانی درباره روش ساخت و هدف آن‌ها به وجود آورده‌اند. در مارس ۲۰۲۵، تیمی از پژوهشگران ایتالیایی و اسکاتلندی ادعایی حیرت‌انگیز مطرح کردند: آن‌ها مدعی شدند که با استفاده از فناوری رادار، شهری وسیع زیرزمینی، شامل سازه‌های ستون‌مانند، در زیر فلات جیزه، به‌ویژه زیر هرم خفرع، کشف کرده‌اند. با این حال، این ادعا بحث‌های شدیدی در جامعه باستان‌شناسی به راه انداخته و بسیاری از کارشناسان آن را غیرمعتبر و غیرعلمی دانسته‌اند. این مقاله به بررسی جزئیات این ادعا، فناوری مورد استفاده، پژوهشگران درگیر و تردیدهای موجود می‌پردازد. ادعای مطرح‌شده در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۲۵، پژوهشگران کورادو مالانگا از دانشگاه پیزا و فیلیپو بیوندی از دانشگاه استرثکلاید در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کردند که با استفاده از فناوری رادار Aperture Synthetic (SAR)، شبکه‌ای وسیع زیرزمینی در زیر اهرام #جیزه کشف کرده‌اند. طبق یافته‌های آن‌ها، این شبکه تا عمق بیش از ۶۵۰۰ فوت (حدود ۲ کیلومتر) زیر سطح زمین گسترش یافته و شامل موارد زیر است: هشت سازه استوانه‌ای عمودی، شبیه به ستون‌هایی که هر یک بیش از ۲۱۰۰ فوت (۶۴۰ متر) عمق دارند و با مسیرهای مارپیچی احاطه شده‌اند. دو اتاق مکعبی بزرگ، هر یک با ابعاد تقریبی ۸۰ در ۸۰ متر، در عمیق‌ترین سطوح. پنج سازه چندسطحی یکسان در نزدیکی پایه هرم خفرع، که با مسیرهای هندسی به هم متصل‌اند. سازه‌های ناشناخته دیگر در عمق حدود ۴۰۰۰ فوت (۱۲۰۰ متر). پژوهشگران پیشنهاد کردند که این مجموعه زیرزمینی ممکن است با «تالارهای آمنتی»، قلمرویی افسانه‌ای در #اساطیر مصر باستان که گفته می‌شود محل دانش عظیم بوده، مرتبط باشد. آن‌ها استدلال کردند که این کشف، دیدگاه سنتی مبنی بر اینکه اهرام صرفاً مقبره‌های سلطنتی بوده‌اند را به چالش می‌کشد و ممکن است نشان‌دهنده کارکردی پیچیده‌تر، شاید آیینی یا فناورانه، باشد. پژوهشگران تیم پژوهشی توسط دو دانشگاهی با پیشینه‌های متفاوت هدایت می‌شود: کورادو مالانگا، استاد شیمی آلی در دانشگاه پیزا، با سابقه‌ای معتبر در زمینه کریستال‌های مایع و مدل‌سازی مولکولی است. با این حال، مالانگا به دلیل تحقیقات جنجالی‌اش در زمینه یوفوها و ربایش‌های فرازمینی، که باعث شده برخی او را «دانشمند مرتد» بنامند، شهرت دارد. این پیشینه غیرمتعارف، تردیدهایی درباره اعتبار ادعاهای باستان‌شناختی او ایجاد کرده است. فیلیپو بیوندی، متخصص رادار Aperture Synthetic و سنجش از دور، وابسته به دانشگاه استرثکلاید است. بیوندی مقالات متعددی در زمینه کاربردهای SAR، از جمله تصویربرداری زیرزمینی، منتشر کرده و به دلیل تخصص فنی‌اش در فناوری رادار شناخته شده است. این دو پیش‌تر در سال ۲۰۲۲ در مطالعه‌ای با عنوان «توموگرافی داپلر رادار Aperture Synthetic جزئیات ساختار داخلی با وضوح بالا و ناشناخته هرم بزرگ جیزه را آشکار می‌کند» همکاری کرده بودند. این مطالعه از SAR برای نقشه‌برداری از اتاق‌ها و راهروهای داخلی هرم بزرگ استفاده کرد و ۲۰ سازه، از جمله ویژگی‌های شناخته‌شده مانند اتاق پادشاه و رمپ‌ها و حفره‌های ناشناخته، را شناسایی کرد. با این حال، این کار قبلی به هیچ شهر زیرزمینی یا سازه‌های زیر اهرام اشاره‌ای نداشت و صرفاً بر معماری داخلی هرم متمرکز بود. فناوری: رادار Aperture Synthetic (SAR) پژوهشگران ادعا کرده‌اند که از رادار Aperture Synthetic (SAR)، یک فناوری سنجش از دور که امواج راداری را منتشر کرده و بازتاب‌های آن‌ها را برای ایجاد تصاویر با وضوح بالا از سطح یا زیرسطح زمین تجزیه و تحلیل می‌کند، استفاده کرده‌اند. SAR در کاربردهایی مانند توپوگرافی، اقیانوس‌شناسی و زمین‌شناسی به کار می‌رود، زیرا می‌تواند در شرایط خشک به خاک یا شن نفوذ کرده و ویژگی‌های زیرسطحی کم‌عمق را تصویربرداری کند. مزایای آن شامل عملکرد در هر شرایط آب‌وهوایی و توانایی کار در روز یا شب است. با این حال، توانایی تصویربرداری زیرسطحی SAR محدود است. بسته به فرکانس استفاده‌شده (مثلاً باند X برای وضوح بالا یا باند L برای نفوذ عمیق‌تر)، SAR معمولاً تنها چند متر تا چند ده متر در شرایط خشک نفوذ می‌کند. ادعای پژوهشگران مبنی بر شناسایی سازه‌ها در عمق ۲۱۰۰ تا ۴۰۰۰ فوت (۶۴۰ تا ۱۲۰۰ متر) بسیار فراتر از این قابلیت‌های شناخته‌شده است. برای مقایسه، رادار نفوذی زمین (GPR)، روش ژئوفیزیکی دیگری، نیز در بهترین حالت به چند ده متر محدود است و اکتشاف زیرسطحی عمیق معمولاً به بررسی‌های لرزه‌ای یا حفاری فیزیکی نیاز دارد. بیوندی گزارش داده که نرم‌افزار تخصصی‌ای برای تبدیل سیگنال‌های راداری به داده‌های شبیه به صدا توسعه داده است که تشخیص ارتعاشات زیرزمینی کوچک را تقویت می‌کند. اگرچه این روش نوآورانه است، اما برای چنین اعماق شدیدی به طور مستقل تأیید نشده و این موضوع تردیدها را افزایش داده است. تردیدها و انتقادها جامعه باستان‌شناسی با تردیدهای قابل‌توجهی به ادعاهای پژوهشگران پاسخ داده است. نکات اصلی انتقاد عبارت‌اند از: فقدان بررسی همتا: برخلاف مطالعه ۲۰۲۲ آن‌ها، ادعاهای ۲۰۲۵ در یک مجله علمی بررسی‌شده منتشر نشده‌اند، که گامی حیاتی برای اعتبار علمی است. دکتر حسین عبدالبصیر، مدیر موزه آثار باستانی کتابخانه اسکندریه، تأکید کرد که «هر کشف علمی واقعی در باستان‌شناسی باید پس از بررسی دقیق توسط کارشناسان مستقل در یک مجله علمی معتبر منتشر شود». رد شدن توسط کارشناسان: دکتر زاهی حواس، وزیر پیشین آثار باستانی مصر، این ادعاها را «کاملاً اشتباه» و «تلاشی برای تضعیف تمدن مصر باستان» خواند. او اشاره کرد که دهه‌ها مطالعه با استفاده از توموگرافی میون، گراویمتری و رادار معمولی هیچ شواهدی از چنین سازه‌های زیرزمینی وسیعی پیدا نکرده است. محدودیت‌های فناوری: کارشناسان استدلال می‌کنند که SAR قادر به تصویربرداری از سازه‌ها در عمق هزاران فوتی نیست. دکتر ممدوح الدماطی، وزیر پیشین دیگر آثار باستانی، اظهار داشت که اهرام و زمین‌های اطراف آن‌ها به طور کامل مطالعه شده‌اند و هیچ نشانه‌ای از چنین ویژگی‌های زیرزمینی در مقیاس بزرگ وجود ندارد. ارتباط با نظریه‌های حاشیه‌ای: سابقه مالانگا در تحقیق درباره یوفوها و ربایش‌های فرازمینی باعث شده برخی به عینیت این مطالعه شک کنند. اشاره به «تالارهای آمنتی» و مفاهیم غیرعلمی دیگر با نظریه‌های حاشیه‌ای هم‌راستا است تا باستان‌شناسی جریان اصلی. تحلیل بررسی حقیقت توسط Snopes نتیجه گرفت که «هیچ شواهد معتبری از ادعاهای وجود سازه‌های زیرزمینی وسیع در زیر اهرام مصر پشتیبانی نمی‌کند» و اشاره کرد که وابستگی پژوهشگران به داده‌های راداری تأییدنشده و تفسیرهای گمانه‌زنانه اعتبار ادعای آن‌ها را تضعیف می‌کند. زمینه تاریخی اهرام جیزه سال‌هاست که موضوع ادعاهای حیرت‌انگیز متعددی، از اتاق‌های مخفی گرفته تا منشأ فرازمینی، بوده‌اند. فلات جیزه با فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند توموگرافی میون، که پرتوهای کیهانی را برای شناسایی حفره‌ها تشخیص می‌دهد، و بررسی‌های ژئوفیزیکی به طور گسترده مطالعه شده است. به عنوان مثال، پروژه ScanPyramids در سال ۲۰۱۷ حفره‌ای بزرگ بالای گالری بزرگ در هرم بزرگ کشف کرد، اما این یک ویژگی نسبتاً کم‌عمق بود، نه یک شهر زیرزمینی عمیق. جذابیت سازه‌های مخفی به تخیل عمومی دامن می‌زند، اما بسیاری از این ادعاها رد شده یا تأییدنشده باقی مانده‌اند. ادعای کنونی یادآور نظریه‌های اثبات‌نشده قبلی درباره «تالار اسناد»، مخزن فرضی دانش باستانی در زیر ابوالهول یا اهرام است که توسط نویسندگان غیرعلمی ترویج شده اما شواهد #باستان‌ شناختی از آن پشتیبانی نمی‌کند. پیامدها و گام‌های بعدی اگر این کشف تأیید شود، وجود یک شهر زیرزمینی وسیع درک ما از تمدن مصر باستان را متحول خواهد کرد و سطحی از پیچیدگی معماری و مهندسی را نشان می‌دهد که بسیار فراتر از دانش کنونی است. با این حال، ماهیت خارق‌العاده این ادعا نیازمند شواهد به همان اندازه خارق‌العاده است که در حال حاضر وجود ندارد. برای اثبات یافته‌های خود، پژوهشگران باید: داده‌ها و روش‌شناسی خود را در یک مجله بررسی‌شده منتشر کنند. مطالعات تکمیلی با استفاده از روش‌های ژئوفیزیکی مکمل، مانند بررسی‌های لرزه‌ای، انجام دهند. حفاری‌های هدفمند را پیشنهاد کنند، اگرچه عمق و مقیاس سازه‌های ادعایی چالش‌های لجستیکی قابل‌توجهی ایجاد می‌کند. تا زمانی که چنین گام‌هایی برداشته نشود، این ادعا #گمانه‌ زنانه باقی می‌ماند. همان‌طور که دکتر لارنس بی. کانیزر، ژئوفیزیک‌دان، در پاسخ به مقاله ۲۰۲۲ پژوهشگران اشاره کرد، اعتبارسنجی از طریق اکتشاف فیزیکی ضروری است. ایده یک شهر زیرزمینی وسیع در زیر اهرام جیزه بی‌تردید فریبنده است و تصاویری از اتاق‌های مخفی و دانش گمشده را به ذهن می‌آورد. با این حال، ادعاهای مطرح‌شده توسط کورادو مالانگا و فیلیپو بیوندی در مارس ۲۰۲۵ در حال حاضر در برابر بررسی‌های علمی مقاومت نمی‌کنند. محدودیت‌های فناوری SAR، نبود انتشار در مجلات بررسی‌شده و تردیدهای قوی از سوی مصرشناسان برجسته همگی بر لزوم احتیاط تأکید دارند. باستان‌شناسی بر شواهد دقیق و تأیید جمعی پیشرفت می‌کند. در حالی که استفاده نوآورانه پژوهشگران از SAR پتانسیل فناوری‌های جدید در کاوش مکان‌های باستانی را نشان می‌دهد، ادعاهای اخیر آن‌ها به نظر می‌رسد فراتر از حدود قابلیت‌های علمی کنونی باشد. در حال حاضر، رمز و راز اهرام همچنان به همان اندازه جذاب است، اما وجود یک شهر #زیرزمینی در زیر آن‌ها در قلمرو گمانه‌زنی باقی می‌ماند، نه واقعیت.